دستگاه ونتیلاتور چیست؟
در عمل تنفس از ماهیچه های تنفسی کمک گرفته می شود که باعث تغییر حجم قفسه سینه شده و هوا را با ایجاد فشار مثبت و منفی به داخل یا خارج سیستم تنفسی منتقل می کنند. دیافراگم و عضلات بین دنده ای از مهم ترین ماهیچه های تنفسی بدن انسان هستند. در اثر مشکلات و بیماری های مختلف ممکن است بیمار قادر به تنفس درست نباشد. در این شرایط از دستگاه ونتیلاتور استفاده می شود که به آن دستگاه تنفس مصنوعی یا تهویه مصنوعی نیز می گویند و عمل تنفس را برای بیمار انجام می دهد. این دستگاه انواع مختلف دارد که برای بزرگسالان، نوزادان و اطفال و هم چنین حیوانات استفاده می شود. علاوه بر این از آن می توان در بخش مراقبل های ویژه، اورژانس، اتاق عمل و آمبولانس نیز استفاده کرد.
کاربردهای دستگاه ونتیلاتور:
از این دستگاه بیشتر در جراحی ها استفاده می شود که بیمار بیهوش است و عضلات تنفسی وی به خوبی عمل نمی کنند. در این شرایط، ونتیلاتور عمل تنفس را برای بیمار انجام می دهد. پس از به هوش آمدن، بیمار می تواند به صورت نرمال تنفس کند. البته گاهی لازم است از دستگاه به مدت 6 تا 24 ساعت پس از جراحی به خصوص عمل قلب باز استفاده شود تا از هیپوکسمی یا کاهش شدید اکسیژن خون جلوگیری به عمل آید. کاربردهای دیگر آن در مشکلات و بیماری های زیر می باشد:
- آپنه یا قطع تنفس در طول خواب که در اثر استفاده از برخی داروها یا در اثر ضایعات مغزی رخ داده است.
- افزایش فشار درون جمجمه: در این حالت با استفاده از ونتیلاتور، سطح دی اکسید کربن کاهش پیدا کرده و فشار داخل جمجمه نیز کم می شود.
- هیپوکسمی در شرایطی که استفاده از اکسیژن ساز یا کپسول اکسیژن کارآمد نبوده است.
- اختلال حرکت قفس سینه یا فلج شدن عضلات تنفسی که در اثر بیماری هایی مانند میاستنی گراو، گیلن باره یا به دلیل شکستن دنده ها از دو ناحیه رخ می دهد.
عملکرد دستگاه ونتیلاتور:
دستگاه ونتیلاتور، هوای دارای فشار مناسب و در صورت نیاز دارای اکسیژن بیشتر را به ریه ها می برد و سپس دی اکسید کربن را خارج می کند. بیمار می تواند چند ساعت تا چند سال به دستگاه متصل باشد. برای استفاده کوتاه مدت از ماسک تنفسی استفاده می شود اما اگر لازم باشد بیمار بیشتر از 2 هفته به دستگاه متصل شود لازم است یک لوله از طریق گلوی بیمار وارد نای شود و ورود و خروج هوا از طریق آن انجام گیرد. استفاده از ونتیلاتور با هدف درمان بیمار نیست، بلکه در کنار روش های درمانی مخصوص بیماری، از ونتیلاتور برای کمک به بهبود بیمار استفاده می شود. زیرا در شرایطی که بیماری در حال بهبود با استفاده از دارو است، عمل تنفس را برای بیمار انجام می دهد. لازم به ذکر است که کادر درمان همواره در تلاش هستند که بیمار بتواند از ونتیلاتور جدا شود و مدت زمان کمی از آن استفاده کند. در واقع در شرایطی که وضعیت بیمار بسیار حاد باشد و راه کمکی دیگری وجود نداشته باشد از ونتیلاتور کمک گرفته می شود. در چنین شرایطی بیمار دارای علائمی مانند حال پریشان، افزایش تنفس و در نتیجه افزایش دی اکسید کربن خون می باشد. تنفس بیمار به 28 بار در دقیقه می رسد در حالی که در شرایط نرمال حدود 15 بار در دقیقه است.
اجزای دستگاه ونتیلاتور:
- کمپرسور برای ایجاد هوای فشرده
- میکسر برای ترکیب هوا و اکسیژن
- مرطوب کننده برای گرم و مرطوب کردن هوای فشرده
- ترالی حمل دستگاه و متعلقات آن
- صفحه نمایش برای اعمال تنظیمات و اطلاعات مختلف
- نبولایزر که معمولا در کنار دستگاه قرار دارد و داروهای مورد نیاز را به ریه بیمار می رساند.
انواع ونتیلاتور:
ونتیلاتور در دو مدل اصلی ثابت و قابل حمل ساخته می شود. در ونتیلاتور ثابت از برق استفاده می شود. اما ونتیلاتور پرتابل با برق و باتری کار می کند و سبک تر و کوچک تر است. این مدل مناسب استفاده در منزل، آمبولانس و در امدادرسانی ها است. در حالی که ونتیلاتور ثابت به راحتی جابجا نمی شود و برای استفاده در بخش های مختلف بیمارستان مانند بخش مراقبت های ویژه و اتاق عمل مناسب می باشد.
نکات مهم در استفاده از دستگاه:
- برای استفاده در منزل لازم است بیمار و اطرافیان وی آموزش های لازم را دریافت کنند.
- هنگام لوله گذاری در دهان یا بینی باید از آسیب به بافت و خونریزی و هم چنین آسیب به دندان ها جلوگیری شود.
- حالت های مختلف بیمار مانند صدای تنفس، درد و اضطراب باید بررسی شود.
- دستگاه ساکشن و آمبوبگ در کنار ونتیلاتور قرار داده شود و بیمار و اطرافیان استفاده از آن ها را بلد باشند.
- تنظیمات دستگاه مانند سطح اکسیژن خون بیمار به طور مرتب چک شود.
- جلوگیری از عفونت یکی از پارامترهای بسیار مهم در استفاده از ونتیلاتور است. برای پیشگیری از عفونت باید قسمت بالای تخت بیمار دارای شیب 30 تا 45 درجه باشد. هم چنین بهتر است هر روز مقداری از آرام بخش بیمار کم شود و بررسی شود که آمادگی بیمار برای جدا شدن از دستگاه در چه حد است.
قیمت دستگاه ونتیلاتور:
قیمت دستگاه بسته به ثابت یا پرتابل بودن آن و قابلیت های متنوعی که دارد تعیین می شود. البته برند دستگاه و تغییرات روزانه ارز و بازار تجهیزات پزشکی نیز بر روی این قیمت ها تاثیر می گذارد. سایت مدیکال نوآوران لیست قیمت دستگاه ونتیلاتور را ارائه می دهد و کارشناسان سایت نیز آماده پاسخگویی به خریداران محترم می باشند.
اجاره ونتیلاتور:
از آن جایی که ونتیلاتور معمولا به صورت دائمی استفاده نمی شود و ممکن است بیمار مجبور باشد دوره ای از آن کمک بگیرد، و هم چنین با توجه به قیمت بالایی که این دستگاه دارد و ممکن است بیمار توانایی مالی تهیه دستگاه را نداشته باشد، اجاره دستگاه راهی مناسب برای استفاده از دستگاه است که باعث کاهش هزینه ها می شود.
خرید دستگاه ونتیلاتور:
هنگام خرید دستگاه باید به نکات مختلفی توجه شود. دستگاه باید دارای مدهای متنوع باشد و در شرایط و بیماری های مختلف استفاده شود. قسمت های مختلف دستگاه باید به درستی عمل کنند و ایمنی لازم را داشته باشند. استفاده از دستگاه و تنظیمات آن باید آسان باشد به خصوص اگر در منزل توسط بیمار یا اطرافیان وی استفاده می شود.