تجهیزات معاینه پزشکی را بیشتر بشناسیم:
در محیط های درمانی مانند مطب، کلینیک، درمانگاه و بیمارستان که نیاز به معاینه بیمار توسط پزشک وجود دارد از تجهیزات پزشکی معاینه بیمار استفاده می شود. این تجهیزات دارای استانداردها و کیفیت مناسبی هستند به طوری که تشخیص بیماری و مشکل بیمار را برای پزشک آسان می سازند. در این مقاله به بررسی این تجهیزات می پردازیم:
گوشی پزشکی:
کاربرد گوشی پزشکی که استتوسکوپ(Stethoscope) نیز نامیده می شود، شنیدن صداهای درون بدن مانند صدای قلب، ریه ها، دستگاه گوارش و حرکت خون در رگ های بدن است. بنابراین این دستگاه باید از بهترین مواد و به پیشرفته ترین شکل ساخته شده باشد تا پزشک بتواند این صداها را به خوبی بشنود. این دستگاه در کنار فشارسنج عقربه ای نیز استفاده می شود و صدای قلب بیمار را در زمان های مشخصی در حین اندازه گیری فشار خون به گوش پزشک می رساند. گوشی پزشکی دارای سه بخش اصلی می باشد:
- این وسیله دارای قسمتی است که بر روی بدن بیمار قرار داده می شود و تشکیل شده از دو قسمت بل و دیافراگم است. دیافراگم بخش بزرگ تر است که صداهای دارای فرکانس بالا را دریافت می کند اما بل کوچک تر است و صداهای دارای فرکانس پایین را به گوش پزشک می رساند. ارتعاشات درون بدن در بل و دیافراگم دریافت شده و به ارتعاشات صوتی تبدیل می شوند. سپس شدت آن ها افزایش یافته و وارد لوله گوشی پزشکی می شود.
- لوله هدایت شونده که به بخشی که بر روی بدن قرار می گیرد متصل است، صداها را به گوشی می رساند.
- گوشی ها درون گوش پزشک قرار می گیرند و صدا را انتقال می دهند. این گوشی ها قابل تعویض هستند به طوری که پزشک می تواند به منظور قرارگیری راحت گوشی ها در گوش خود، آن ها را به مدل و اندازه مناسب تر تغییر دهد.
اتوسکوپ:
به منظور معاینه گوش و هم چنین در مواردی بینی از دستگاه اتوسکوپ(Otoscope) استفاده می شود. این دستگاه گوش خارجی و پرده صماخ را به پزشک نشان می دهد. در شرایطی که بیمار با شکایت از درد گوش به پزشک مراجعه می کند یا مشکلات دیگری مربوط به گوش دارد از این وسیله برای معاینه وی و تشخیص بیماری استفاده می شود. این دستگاه به تشخیص عفونت گوش یا مشکلات مربوط به لوزه، دندان و مفصل تمپومندیبولار که مفصل حرکت دهنده فک است کمک می کند. این دستگاه از یک سر و دسته تشکیل شده که هر کدام دارای بخش هایی در درون خود هستند.
اجزای اتوسکوپ:
- یکی از مهم ترین اجزای اتوسکوپ لامپ آن است که در 2 مدل موجود می باشد. لامپ رشته ای از نوع هالوژن یا زنون نور بسیار خوبی تولید می کند اما به مرور نور آن کم و کدر شده و طول عمر کوتاهی دارد. در مقابل، لامپ های LED وجود دارند که به صرفه تر هستند و علاوه بر داشتن نور مناسبی که به مرور کیفیت آن کاهش پیدا نمی کند، طول عمر بالایی نیز دارند و قسمت های مختلف گوش را به صورت تفکیک شده و با رنگ و شکل واقعی آن ها به پزشک نشان می دهند.
- منبع تغذیه دستگاه که درون دسته آن قرار دارد انرژی لازم برای عملکرد دستگاه و ایجاد نور را تامین می کند. این منبع تغذیه می تواند باتری قابل شارژ یا غیر قابل شارژ باشد که در دستگاه های پرتابل استفاده می شود. اما دستگاه هایی که قابلیت جا به جا شدن ندارند و رومیزی یا دیواری هستند با برق شهری کار می کنند.
- عدسی هایی در قسمت سر دستگاه وجود دارند که بزرگنمایی های متفاوتی برای مشاهده گوش در اختیار پزشک قرار می دهند. معمولا این بزرگنمایی 2.5 تا 3 برابر یا در مدل های جدیدتر 4.2 برابر است. این عدسی ها قابل تعویض هستند و در برخی دستگاه ها می توان به جای آن ها از تجهیزاتی استفاده کرد که عملکرد درمانی دارند و به طور مثال ترشحات گوش را خارج می کنند.
- اسپکولوم: این بخش یکی از مهم ترین قسمت های اتوسکوپ است که در قسمت سر آن قرار دارد و مخروطی یا قیفی شکل است و گوش را کمی باز می کند تا دید پزشک بهتر شود. این وسیله می تواند یک بار مصرف یا چند بار مصرف باشد که مدل های چند بار مصرف قابلیت ضد عفونی کردن دارند.
افتالموسکوپ:
افتالموسکوپ(Ophthalmoscope) برای مشاهده بخش های مختلف چشم از جمله رتین، عروق چشم، محفظه ویتروس، دیسک اپتیک و سر عصب بینایی استفاده می شود و بالا بودن دقت مشاهده آن اهمیت زیادی دارد. زیرا پزشک می تواند با استفاده از این دستگاه مشکلات پر خطری مانند سکته مغزی، تومور مغزی، فشار خون و انواع بیماری های قلبی و عروقی را تشخیص دهد.
انواع افتالموسکوپ:
- مستقیم: در این مدل که متداول ترین است، دستگاه مانند یک چراغ قوه کوچک است که تعدادی لنز و منبع نوری مناسب دارد و بزرگنمایی آن 15 برابر است. این دستگاه در دست پزشک قرار گرفته و با وارد شدن نور به از طریق مردمک چشم، پزشک می تواند داخل چشم را معاینه کند.
- غیر مستقیم: در این دستگاه یک چراغ دور سر پزشک بسته شده و دستگاه در دست وی قرار می گیرد. این مدل نسبت به افتالموسکوپ مستقیم دارای دید بهتر و دقت بالاتری است. اما ممکن است کمی برای بیمار ناراحت کننده باشد زیرا نور زیادی را به چشم می تاباند. بیمار باید به صورت نشسته یا خوابیده قرار بگیرد.
- Slit-lamp: این دستگاه جلوی چشم بیمار قرار می گیرد و لنزهای آن با قرار گرفتن در نزدیکی چشم، دید سه بعدی و بزرگنمایی بسیار بالا ایجاد می کنند. لازم به ذکر است که میدان دید آن از مدل مستقیم بهتر است اما از مدل غیر مستقیم کمتر است.
معمولا در استفاده از افتالموسکوپ غیر مستقیم و Slit- lamp از قطره مخصوص استفاده می شود که در چشم بیمار چکانده شده و باعث باز شدن مردمک چشم می شود. ممکن است این قطره برای بیمار اختلال دید ایجاد کند یا بیمار به آن حساسیت داشته باشد. به خصوص در مواردی که سابقه ژنتیکی گلوکوم برای بیمار وجود دارد لازم است در استفاده از این قطره دقت شود.
ست معاینه:
در شرایطی که پزشک یا مرکز درمانی تمایل به تهیه اتوسکوپ و افتالموسکوپ دارند یک انتخاب مناسب برای آن ها وجود دارد که ست معاینه نامیده می شود. این ست که یکی از پر کاربردترین تجهیزات معاینه پزشکی به حساب می آید دارای یک دسته است که منبع تغذیه دارد و امکان قرار دادن سر اتوسکوپ و افتالموسکوپ بر روی آن وجود دارد. به این شکل می توان با هزینه کمتری دستگاهی تهیه کرد که تقریبا عملکرد دو دستگاه را برای کادر درمانی تامین می کند. ست معاینه می تواند دیواری یا رومیزی باشد. معمولا مدل های رومیزی قابل جا به جایی هستند. اما مدل دیواری با نصب بر روی دیوار، امکان جا به جایی ندارد.
چراغ قوه معاینه:
این دستگاه به شکل یک چراغ قوه است که حالت قلمی یا مدادی دارد و نور مناسب برای معاینه را برای پزشک تامین می کند. این چراغ سبک و قابل حمل است و پزشک می تواند گیره آن را به لباس خود وصل نماید. چراغ قوه معاینه برای مشاهده چشم، پوست و دهان استفاده می شود و لازم است از مواد مناسب و استاندارد و بادوام ساخته شده باشد. علاوه بر این لامپ آن باید نور مناسبی تولید کند به طوری که شکل و رنگ واقعی بافت به پزشک نشان داده شود. باتری آن نیز باید طول عمر بالایی داشته باشد و نیاز به تعویض سریع آن وجود نداشته باشد.
لارنگوسکوپ:
به منظور مشاهده حنجره و تارهای صوتی از لارنگوسکوپ استفاده می شود که بیشتر به عنوان یکی از تجهیزات معاینه پزشکی برای پزشکان گوش و حلق و بینی(ENT) کاربرد دارد اما در بخش اورژانس بیمارستان و سایر شاخه های پزشکی نیز استفاده می شود. علاوه بر معاینه حنجره، این وسیله برای لوله گذاری در شرایطی که راه هوای بیمار بسته شده به کار می رود. زیرا تیغه آن راه تنفسی بیمار را باز می کند و مسیر مناسب برای رد شده لوله تراشه را ایجاد می نماید. لارنگوسکوپ دارای تعدادی تیغه با اندازه های مختلف است که می توانند یک بار مصرف یا چند بار مصرف باشد. تیغه های یک بار مصرف پلاستیکی و تیغه های چند بار مصرف فلزی از جنس فایبر گلاس هستند. این تیغه ها را می توان در اتوکلاو ضد عفونی کرده و مجددا مورد استفاده قرار داد.
تیغه ها بر روی دسته لارنگوسکوپ قرار می گیرند که منبع تغذیه و نور را تامین می کند. تیغه ها در سه مدل مکینتاش یا خمیده، میلر یا راست و هاین یا نیمه خمیده در بازار عرضه می شوند که پر کاربردترین آن ها تیغه خمیده مکینتاش است و با استفاده از آن می توان از آسیب به دندان ها و حنجره تا حد ممکن جلوگیری کرد.
چکش معاینه:
در بررسی اختلالات سیستم عصبی و رفلکس تاندون های بدن از یک چکش کوچک مخصوص به نام چکش معاینه استفاده می شود. این نوع معاینه اهمیت زیادی دارد زیرا با طبیعی بودن رفلکس تاندون ها مشخص می شود که مغز و نخاع و سیستم عصبی و حرکتی بدن سالم هستند. این چکش انواع مختلف با اندازه های 25 تا 40 سانتی متری دارد که برای موارد دیگر مانند بررسی رفلکس جهش زانو، عضله سه سر، عضله دو سر و خم کننده انگشتان دست نیز استفاده می شود.
خرید تجهیزات معاینه پزشکی در بازار تجهیزات پزشکی ایران:
انواع تجهیزات معاینه در بازار تجهیزات پزشکی ایران عرضه می شوند. این دستگاه ها باید از معتبرترین برندها با داشتن گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر تهیه شوند. هم چنین مواد سازنده و عملکرد آن ها باید چک شده و کاملا صحیح باشد تا بالاترین دقت را در تشخیص پزشک ایجاد نماید. شما می توانید با مراجعه به کارشناسان سایت مدیکال نوآوران، مشاوره لازم در زمینه خرید این تجهیزات را دریافت کرده و مناسب ترین دستگاه را تهیه نمایید.